نازل پرینتر سه بعدی یک قطعه تعویضی است که باید هر از گاهی تمیز یا حتی تعویض شود. خرابی یا گرفتگی نازل می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که تعدادی از دلایل اصلی تخریب یا مسدود شدن آن به شرح زیر است.

1- نزدیک بودن نازل به صفحه پرینت و یا کالیبره ی اشتباه که موجب ضربه زدن نازل به سینی پرینتر می شود. این موضوع موجب خوردگی سری نازل خواهد شد و مسیر آن را پس از مدتی مسدود می کند.

 در این حالت به دلیل نزدیکی بیش از حد نازل به سینی پرینتر ، تماس منجر به برخورد بین نازل و شیشه یا چسب آعشته شده به شیشه ایجاد می شود. این موضوع باعث می شود چسب درون نازل رفته و با سوخته شدن گرفتگی ایجاد کند. توصیه می شود در این حالت پرینتر روی حالت Home قرار بگیرد و در دمای بالا مواد ذوب و خارج شود. 

2- استفاده از متریال و فیلامنت نا مرغوب که عموما دارای ناخالصی زیادی هستند. متریال های چاپ سه بعدی هر کدام دارای ناخالصی هستند که وجود این ناخالضی ها باعث مسدود سازی نازل می شود.

3- تنظیم نبودن دما برای متریال که باعث سوختن بیش از حد مواد شده و گرفتگی ایجاد مینماید. آثار سوختگی داخل نازل به اجرامی سخت تبدیل می شوند که منجر به بسته شدن مسیر نازل خواهد شد.

4- تنظیم نبودن سرعت موتورکه باعث اختلال در بیرون دادن ماده از سر نازل می شود.

5- استفاده ی طولانی مدت از نازل بدون نگهداری مناسب . معمولا برای دستگاه هایی با حجم کار متوسط میانگین عمر نازل 6 ماه میباشد بهتر است نسبت به تعویض نازل پرینتر سه بعدی در زمان مناسب اقدام شود.

در صورتی که از پرینتر خود در نقش یک ارائه دهنده خدمات پرینت سه بعدی استفاده می کنید این زمان کم تر نیز خواهد شد.

شکل زیر حالت مسدود شدن نازل پرینتر سه بعدی را نشان می دهد.

در ادامه به روش تمیز کردن نازل و همچنین تعویض آن اشاره خواهیم کرد.

نکات مهم در تمیز کردن نازل پرینتر سه بعدی و بالا بردن عمر نازل

1- نازل را توسط دریل نازل به صورت هفتگی پاکسازی نمایید تا از گرفتگی احتمالی جلوگیری شود.

2- فیلامنت های چسبیده به اطراف نازل را حتما قبل از شروع کار از نازل جدا کنید تا از گرفتگی جلوگیری شود.

برای انجام این کار می توانید از دم باریک یا انبر دست های کوچک با فرچه و یا حتی مسواک استفاده کنید. در صورت چسبندگی فیلامنت می توانید با حرارت سشوار گرفتگی ها را به حالت خمیر درآورید تا عملیات جداسازی ساده تر انجام شود.

چنانچه مدت زیادی از دستگاه خود استفاده نکرده اید و فیلامنت در داخل دستگاه باقی مانده است ، پیشنهاد می شود قبل از راه اندازی دستگاه ، دمای آن را به اندازه ای بالاتر از دمای ذوب فیلامنت برسانید و با کمی فشار رسوبات داخل نازل را خارج کنید. 

به این نکته توجه کنید که نازل ها بسته به جنس خود می توانند مقاومت متفاوتی در برابر آسیب های کاری داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر از انواع نازل ها پیشنهاد می کنیم مقاله مربوط به آشنایی نازل های پرینت سه بعدی را مطالعه نمایید.

همه چیز در مورد نازل های پرینترهای سه بعدی

3- حتما از نازل سایز استاندارد و مختص دستگاه خود استفاده نمایید و از نازلهایی که به صورت دستی سوراخ شده اند استفاده نکنید . این نوع نازل ها قطر دقیق و استانداری ندارند و ممکن است مشکلاتی نظیر گرفتگی ماده در نازل را ایجاد کنند.

4- قبل از شروع عملیات پرینت سه بعدی از کالیبره بودن دستگاه خود اطمینان حاصل فرمایید. رعایت نکردن این موضوع علاوه بر نتیجه نامطلوب پرینت ، موجب آسیب دیدگی نازل پرینتر خواهد شد.

5- بسته به میزان کار خود ، هر از چند گاهی قطر نازل را آزمایش نمایید تا مقدار دقیقی باشد و اضافه یا کم نباشد. برای انجام تست این کار بهتر است یک مدل سه بعدی مکعب کوچک را در نظر بگیرید و از آن به عنوان نمونه تست کیفیت استفاده کنید.

6- از استفاده از متریال و فیلامنت دست ساز و متفرقه خودداری کنید . این نوع فیلامنت ها با وجود قیمت پایین تر ، دارای کیفیت پایینی هستند و ناخالصی بالا و گرانول نامرغوب به کار گرفته شده در آن ها رسوبات زیادی را ایجاد می کند.

7- پیش از  وارد کردن یا خارج کردن فیلامنت ، دمای نازل را تا حد زیادی (بالاتر از دمای ذوب ماده) بالا ببرید . در صورتی که این کار در دمای پایین انجام شود علاوه بر آسیب دیدن نازل ممکن است موجب تاب برداشتگی محور عمودی شود. چون لازم به وارد کردن فشار بیشتر است.

8- حتما دقیقترین دما را برای متریال مورد استفاده ی خود استفاده کنید. به این نکته توجه کنید که ممکن است یک جنس فیلامنت در دو برند مختلف ، دارای نقطه ذوب مناسب متفاوتی باشند. 

پیشنهاد می شود در صورتی که از برندهای مختلف فیلامنت استفاده می کنید از بهترین دمای عملکرد هر یک کاملا مطمئن شوید.

مراحل تعویض نازل پرینت سه بعدی

همان طور که در ابتدای مقاله نیز به ان اشاره شد ، سری نازل یک قطعه مصرفی است و به دلیل تماس مستقیم این قطعه با ناحیه پرینت پس از مدتی دچار خوردگی و ساییدگی می شود یا بر اثر گرفتگی ، مسدود و بلااستفاده می شود.

به همین علت تعویض نازل بخشی از کار شما در روند کاری چاپ سه بعدی محسوب می شود.

پیش از تعویض نازل بهتر است به نکات زیر دقت شود.

• حتما قبل از انجام این کار از شرایط گارانتی شرکت سازنده پرینتر 3 بعدی خود مطلع شوید . در صورتی که دستگاه شما همچنان از گارانتی برخوردار است بهتر است از افراد پشتیبان گارانتی درخواست تعویض نازل داشته باشید یا اجازه تعویض را پیش از اقدام از آن ها بگیرید تا از خطر خارج شدن دستگاه از گارانتی به دلیل دخالت خود در تعمیرات و نگه داری در امان باشید.

• با توجه به ساختار اکسترودرها به میزان محکم کردن نازل توجه کنید، سفت کردن بیش از حد نازل ، گاهی اوقات شکستگی مجموعه اکسترودر و پایپ را در پی خواهد داشت یا ممکن است مسیر آن را با انحراف رو به رو کند.

• سری نازل معمولا داغ است، پس مراقب باشید. پیشنهاد میشود از دستکش کار در این شرایط استفاده شود.

ابزارهای مورد نیاز جهت تعویض نازل پرینتر سه بعدی

• نازلهای دیگر با شماره متفاوت
• سرمته مینیاتوری نازل
• انبردست و آچار سرپیچ

۱-  باز کردن سری نازل فعلی

 به آرامی جعبه حاوی سرمته ها را باز کنید!  اینطوری خیالتان راحت است که آن‌ها به بیرون پرتاب نمی‌شوند و آسیب نمی بینند یا شماره نازل آن‌ها را گم نمی کنید.

برخی سرمته ها فاقد نوشتار مشخصات روی بدنه خود هستند در این حالت باید با کولیس دیجیتالی اندازه آن‌ها را بدست آورید.

سرمته ها دارای سایزهای مختلفی هستند.

نکته:‌ سرمته های نازکتر از قطر نازل برای تمیز کردن نازل کارکرده به کار میروند.

برای شروع سرمته را به دسته آن وصل کنید. سرمته را کاملاً در امتداد سوراخ نازل قرار دهید. کمی فشار دهید و سپس دسته سرمته را بچرخانید تا به داخل نازل فرو رود. دقت کنید که این کار باید به آسانی انجام شود.

در زمان باز کردن سری نازل ، بهتر است با یک آچار (مثلا آچار فرانسه) بخش بلوک نگه داشته شود چون ممکن است در زمان پیچاندن ، به دلیل چفت شدگی زیاد سری نازل و بلوک ، این دو قطعه با هم بچرخند و باعث انحراف بلوک شود.

پس از باز کردن سری نازل همچنان دمای دستگاه را بالا نگه دارید (دمای پیشنهادی 240 درجه)

2- جایگزین کردن سری نازل جدید

پس از باز کردن سری نازل قبلی، می بایست سری نازل جدید را روی دستگاه بست. در ابتدا می توانید نازل جدید که هنوز سرد است را با دست بر روی ناحیه مورد نظر قرار داد و سپس تا مرحله کامل سفت شدن به کمک آچار این کار را انجام داد.

توجه شود که همانند مرحله قبلی باز هم سعی کنید بخش بلوک را با یک آچار فرانسه نگه دارید تا مانع از چرخیدن بلوک و سری نازل در یک جهت شوید.

تا جایی که کاملا از سفت شدن سری نازل جدید اطمینان حاصل کنید به محکم کردن آن ادامه دهید . در صورتی که نازل به خوبی سفت نشود دچار نشتی خواهد شد و باعث اختلال اساسی در کار پرینت خواهد شد.

3 – تست کردن سلامت نازل و عدم نشتی با یک پرینت آزمایشی

پیشنهاد می شود یک پرینت کوتاه مدت جهت تست نازل گرفته شود که از سلامت نازل و همچنین عدم نشتی آن اطمینان حاصل کنید. بسیاری از زمان ها ممکن است به دلیل خوب بسته نشدن نازل یا خرابی در بخش رزوه یا خوردگی رزوه در ناحیه بلوک به خوبی اتصال نازل انجام نشده باشد و انجام این مرحله نقش مهمی در آزمودن سلامت نازل داشته باشد.